Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Archeologia to nie tylko spektakularne odkrycia. Równie ważne jest aktualizowanie stanu wiedzy o istniejących stanowiskach i monitorowanie stanu ich zachowania. Jednym z naszych zadań w 2021 roku była realizacja projektu „Weryfikacja cmentarzyska ciałopalnego w Łaziskach, gm. Orońsko”. Badania zostały wykonane w ramach Programów Operacyjnych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2021, program „Dziedzictwo kulturowe”, „Ochrona zabytków archeologicznych”, prowadzony przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Celem projektu była weryfikacja stanowiska archeologicznego, o nieznanej lokalizacji, wpisanego do rejestru zabytków. Wiedzieliśmy jedynie, że miało ono się znajdować „ (…) na terenie żwirowni w lesie, na wyniesieniu na wschód od rzeczki(…)”. Stanowisko zostało wpisane do rejestru zabytków archeologicznych w 1955 r., a wpis powtórzono w roku 1968. Niestety, nie ma ono karty KEZAL, w decyzjach o wpisie brakuje mapy, nie ma też ono własnej formy terenowej.
By stanowisko zlokalizować i zweryfikować, wykonano badania georadarowe, tomografię elektrooporową, badania magnetyczne i profilowanie elektrooporowe. Wykonano 30 odwiertów archeologicznych oraz otwarto 4 wykopy o łącznej powierzchni 80 m². Trzy z wykopów zostały zlokalizowane w miejscu anomalii wykrytych w wyniku badań geofizycznych, jeden natomiast stanowił profil żwirowni. Wszystkie z wymienionych badań dały wynik negatywny. W wykopach obecne były jedynie zwykłe nawarstwienia właściwe dla gleby leśnej, nie natrafiliśmy na żadne zabytki ruchome, ani na warstwy kulturowe. Stanowisko to zostało najwyraźniej całkowicie zniszczone podczas eksploatacji żwirowni i należy je wykreślić z rejestru zabytków.
Nawet negatywna weryfikacja stanowisk wymaga więc czasem sporo czasu i wysiłku. I choć w trakcie prac w lesie nie mogliśmy opędzić się od komarów, wiemy że nasz wysiłek nie poszedł na marne – dzięki takim badaniom służby konserwatorskie mogą skupić się na ochronie istniejących stanowisk.
